بررسی اثرات تنش خشکی بر شاخص های جوانه زنی 6 رقم کلزا (brassica napus l.)

تنش های محیطی بویژه تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش و اختلال در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهی بخصوص جوانه زنی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. کلزا از دانه های روغنی با ارزش بوده و یافتن ارقامی که بتوانند تنش خشکی را در مرحلة جوانه زنی بهتر تحمل کنند، در افزایش تعداد گیاهچه های سبز شده و عملکرد مؤثر خواهد بود. بدین منظور آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه به اجرا در آمد. در این آزمایش از 6 رقم کلزا (طلایه، اکاپی، اس.ال.ام. ریجنت × کبری، الیت و ابونیت) و سه تیمار خشکی (آب مقطر، 9- و 15- بار) استفاده گردید. نتایج حاصله نشان داد که تأثیر بسیار معنی داری بین ارقام، سطوح تنش و اثر متقابل آنها بجز اثر متقابل میزان (نرخ) جوانه زنی و ضریب سرعت جوانه زنی وجود دارد. با افزایش سطوح خشکی در کلیه صفات روند کاهشی مشاهده شد، ولی این کاهش در ارقام و صفات مختلف متفاوت بود. براساس نتایج آزمایش، سرعت جوانه زنی حساس ترین صفت به تنش خشکی بود. همچنین مشخص شد در ارقام متحمل تا سطح 9- بار بیشتر صفات کاهش معنی داری نداشتند. متحمل ترین رقم در سطوح خشکی رقم حاصل از تلاقی ریجنت× کبری بود. هرچند که رقم اس.ال.ام در سطح 9- بار بیشترین درصد جوانه زنی را داشت. حساس ترین رقم نیز از نظر کلیه شاخص های جوانه زنی رقم ابونیت بود. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد، در شرایطی که احتمال تنش خشکی در مرحلة جوانه زنی وجود دارد، بهتر است از بذور حساس به تنش استفاده نگردد. و نیز به کیفیت بذر در شرایط تنش توجه شود.